تەخمىنەن ئوقۇش ۋاقتى 12 مىنۇت
بسم الله الرحمن الرحيم
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، ھۆرمەتلىك بلوگ ئوقۇرمەنلىرى. ئالدىنقى يازمىلىرىمىزدا سىلەر بىلەن ئامېرىكا تەپەككۇر مەركەزلىرىنىڭ كەلگۈسىدىكى ئۇرۇش ۋە ئىستراتېگىيە ھەققىدىكى ئەڭ يېڭى تەتقىقاتلىرىنى ئورتاقلاشقان ئىدۇق. بۈگۈن يەنە شۇ يۈرۈشلۈكنىڭ داۋامى سۈپىتىدە، ئىنتايىن قىزىقارلىق ۋە ئىلھامبەخش بىر ماقالىنى تونۇشتۇرىمىز ۋە تەرجىمە قىلىپ سۇنىمىز.
ماقالە ھەققىدە قىسقىچە تونۇشتۇرۇش
بۇ ماقالىنىڭ تېمىسى «پائۇل رېۋېرنى قايتا تەسەۋۋۇر قىلىش: ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمىدا ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىلىرىنى قۇرۇش» بولۇپ، 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 10-كۈنى ئامېرىكىدىكى داڭلىق «ئىستراتېگىيەلىك ۋە خەلقئارالىق تەتقىقات مەركىزى» (Center for Strategic and International Studies - CSIS) تەرىپىدىن ئېلان قىلىنغان. ئاپتورى بىز ئىلگىرى تونۇشتۇرغان ھەربىي ئىستراتېگىيە مۇتەخەسسىسى بېنجامىن جېنسېن (Benjamin Jensen).
ماقالىنىڭ مەركىزىي ئىدىيەسى ئامېرىكىنىڭ تارىخىدىكى «پۇقرا-ئەسكەر» (citizen soldier) ئۇقۇمىنى زامانىۋىلاشتۇرۇش ئۈستىگە قۇرۇلغان. ئاپتور ئامېرىكا ئىنقىلابى مەزگىلىدە دۈشمەننىڭ كېلىۋاتقانلىقىدىن ئاگاھلاندۇرۇش ئۈچۈن ئات چاپتۇرغان قەھرىمان پائۇل رېۋېر (Paul Revere) نى مىسالغا ئېلىپ، بۈگۈنكى «پۇقرا-ئەسكەر» لەرنىڭ، يەنى ئارمىيەنىڭ زاپاس قىسىملىرىنىڭ، ئاتنىڭ ئورنىغا ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان (دەرون) لارنى «مىنىشى» كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. ئۇ ئۇكرائىنا ئۇرۇشىدىكى ئەمەلىي مىساللارنى كۆرسىتىش ئارقىلىق، زاپاس قىسىملار ۋە پىدائىيلارنىڭ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تېخنىكىسىنى ئىشلىتىپ جەڭ مەيدانىنىڭ تەقدىرىنى ئۆزگەرتەلەيدىغانلىقىنى، بۇنىڭ ئامېرىكا ئارمىيەسى ئۈچۈن ئەرزان ھەم ئۈنۈملۈك بىر ئۆزگىرىش يۆنىلىشى ئىكەنلىكىنى تەكىتلەيدۇ.
تۆۋەندە بۇ قىزىقارلىق ۋە ئىستراتېگىيەلىك تەپەككۇرگە تولغان ماقالىنىڭ تولۇق تەرجىمىسىنى ھۇزۇرۇڭلارغا سۇنىمىز.
ماقالنىڭ ئەسلى ئۇلانمىسى
تولۇق تەرجىمە
پائۇل رېۋېرنى قايتا تەسەۋۋۇر قىلىش: ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمىدا ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىلىرىنى قۇرۇش
ئاپتور: بېنجامىن جېنسېن (Benjamin Jensen)
ئېلان قىلىنغان ۋاقتى: 2025-يىلى 10-ئىيۇن
كەلگۈسىدە، ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمى پائۇل رېۋېرنىڭ روھىنى چاقىرىدۇ — ئەمما ئات ئۈستىدە ئەمەس، بەلكى ئۇچقۇچىسىز سىستېمىلار شەكلىدە. بۇ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىلىرى رازۋېدكا قىلىدۇ، نىشانلارغا زەربە بېرىدۇ، يېتىم قېلىپ قورشالغان قىسىملارنى قايتا تەمىنلەيدۇ، ۋە كۈچ كۆرسىتىش ئۇل ئەسلىھەلىرىنى قوغدايدۇ. ئۇلار رەقەملىك دەۋردىكى پۇقرا-ئەسكەرلەر بولۇپ، ئۇرۇش جەريانىدا ئەنئەنىنى ئۆزگىرىش بىلەن بىرلەشتۈرىدۇ.
جۇمھۇرىيەت قۇرۇلغاندىن ۋە پائۇل رېۋېرنىڭ فورت ۋىليام ۋە مارىي قەلئەسىگە قىلىنغان ھۇجۇمنى قوزغىغان مەشھۇر ئات چاپتۇرۇشىدىن بۇيان، پۇقرا-ئەسكەرلەر ئامېرىكا مەنپەئەتىنى قوغداشتا ھالقىلىق رول ئويناپ كەلدى. ئەمەلىيەتتە، ئامېرىكىلىقلار مۇستەقىللىق خىتابنامىسىدىن خېلى بۇرۇنلا خەلق ئەسكەرلىرى نىزامنامىلىرىگە ئىگە ۋە سانى كۆپ ھەم قوراللانغان بىر خەلق بولۇپ، ئۇرۇش ھوقۇقى خېتى (letters of marquee) تارقاتقان ئىدى.
كەلگۈسىدە، ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمى ئەنئەنىنىڭ ئەڭ ياخشى تەرەپلىرىنى چاقىرىپ، ئاخبارات يىغىشتىن تارتىپ قايتا تەمىنلەش، داۋالاش-تەخلىيە قىلىش ۋە يېقىن مۇساپىلىك جەڭگىچە بولغان ۋەزىپىلەرنى ئۆتەشكە قادىر يېڭى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىلىرىنى سەپلىشى كېرەك — بۇ ۋەزىپىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئۇكرائىنادىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلار ئورۇندىدى. زاپاس قىسىمنىڭ جەڭگە ياردەم بېرىش ۋە جەڭ مۇلازىمىتىگە ياردەم بېرىشكە مەركەزلىشىشىگە قوشۇمچە، ئۇ يەنە تەجرىبە ئۈچۈن ئەرزان باھالىق سىناق سۇپىلىرى بىلەن تەمىنلەيدىغان يېڭى ئۇچقۇچىسىز جەڭ قوراللىرى قىسىملىرىنى قوشالايدۇ. بۇ مودېل جەڭ مەيدانىدا ئىسپاتلانغان تېخنىكىنى — يەنى كۆپ ۋەزىپىلىك ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلارنى — زاپاس قىسىمنىڭ ئۇزۇن مۇددەتلىك ئىستراتېگىيەلىك فۇنكسىيەسى بىلەن بىرلەشتۈرىدۇ: يەنى كرىزىس مەزگىلىدە دۆلەتنىڭ كۈچىنى كېڭەيتىش.
ئۆزگىرىش ۋاقتى كەلدى: ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان قىسىملىرى بىلەن ئۇرۇش جەريانىدا ئۆزگىرىش ياساش
يىگىرمە يىلدىن كۆپرەك ۋاقىتتىن بۇيان، ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمى ئىستراتېگىيەلىك ئەمەس، بەلكى ھەرىكەت ئىقتىدارى جەھەتتىن ئاساسلىقى جەڭگە ياردەم بېرىش ۋە جەڭ مۇلازىمىتىگە ياردەم بېرىش فۇنكسىيەلىرىگە مەركەزلەشتى: يەنى ئۇزۇن مۇددەتلىك تېرورلۇققا قارشى تۇرۇش ۋە قوزغىلاڭغا قارشى تۇرۇش سەپەرۋەرلىكلىرىدە ئورۇنلاشتۇرۇلغان قىسىملارنى ساقلاپ قېلىش. گەرچە بۇ ۋەزىپىلەر يەنىلا مۇھىم بولسىمۇ، ئۇرۇشنىڭ يېڭىدىن ئوتتۇرىغا چىقىۋاتقان خاراكتېرى بىر ئۆزگىرىشنى تەلەپ قىلماقتا.
زامانىۋى قۇرۇقلۇق جېڭى — ئۇكرائىنانىڭ سەھرالىرىدىن تەيۋەننىڭ دېڭىز قىرغاقلىرىغىچە — تۈركۈملەپ دەل نىشانغا ئېلىنغان ئوق-چىقىرىش، ئاپتونوم ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان توپلىرى، ئېلېكترونلۇق ئۇرۇش ۋە سۈنئىي ئىدراك ياردىمىدىكى نىشانلاش تەرىپىدىن شەكىللىنىدۇ. جەڭ مەيدانى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلار، ئايلىنىپ يۈرۈپ ھۇجۇم قىلىدىغان ئوق-دورىلار ۋە سېنزور-ئوق چىقارغۇچى تورلىرى بىلەن لىق تولىدۇ. پۇقرا-ئەسكەرلەر پەقەت دوختۇر ۋە ئەشيا ئوبوروتچىلىرى بولۇپلا قالماي، ئۇلار ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تىجارەتچىلىرى، تور مۇداپىئەچىلىرى ۋە ئالگورىزىملىق ئۇرۇش مۇتەخەسسىسلىرى بولىدۇ.
بۇ ئۆزگىرىشنىڭ كۆپ قىسمى ئۇكرائىنانىڭ سەھرا جەڭ مەيدانلىرىدا كۆرۈلگەن يېڭى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان باتالىيونلىرى ۋە بىرىگادىلىرىدا نامايان بولماقتا. مەسىلەن، 414-زەربە بېرىش بىرىگادىسى (414th Strike Brigade) ۋە 59-ھۇجۇمچى بىرىگادىسىنىڭ (59th Assault Brigade) تەدرىجىي تەرەققىياتىنى ئويلاپ بېقىڭ. 2022-يىلى، روبېرت بروۋدى (Robert Brovdi) ئىسىملىك بىر ئۇكرائىنالىق سودىگەر — بىر زامانىۋى پائۇل رېۋېر — ئۆز دۆلىتىنىڭ زاپاس قىسىمىغا باراۋەر بولغان تېررىتورىيەلىك مۇداپىئە كۈچلىرىگە (Territorial Defense Force) قوشۇلدى. ئۇرۇشنىڭ دەسلەپكى جەڭلىرىدە، بروۋدى جەڭنى قوللاش ئۈچۈن ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان سېتىۋېلىشقا پۇل يىغدى. بۇ ھەرىكەتلەر «ئائېروروزۋىدكا» (Aerorozvidka) قاتارلىق پىدائىيلار ۋە زاپاس ئەسكەرلەردىن تەركىب تاپقان باشقا گۇرۇپپىلارنىڭ ئوخشاش پائالىيەتلىرى بىلەن پاراللېل ئىدى.
«ماديار» (Madyar) (مەنىسى «ۋېنگرىيەلىك») چاقىرىش نامى بىلەن تونۇلغان بروۋدى، بۇ تىرىشچانلىقنى 59-مېخانىكىلاشقان بىرىگادادىكى بىر ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان باتالىيونىغا كېڭەيتتى، بۇنىڭ ئىچىدە باخمۇتتىكى خىزمەتمۇ بار. 2024-يىلى، بۇ قىسىم ئۇكرائىنا قۇرۇقلۇق ئارمىيەسىدىن ئۇكرائىنا دېڭىز ئارمىيە قۇرۇقلۇقتا جەڭ قىلغۇچى قىسىمىغا يۆتكىلىپ، 414-UAV زەربە بېرىش بىرىگادىسى (414th UAV Strike Brigade) دەپ بېكىتىلدى. 2025-يىلغا كەلگەندە، 59-مېخانىكىلاشقان بىرىگادانىڭ قالدۇقلىرىمۇ ئۇكرائىنا ئۇچقۇچىسىز سىستېمىلار قىسىملىرىغا تەقسىم قىلىنغان يېڭى بىر UAV ھۇجۇمچى قىسمىغا ئايلاندۇرۇلدى. بۇ سالاھىيەتتە، بۇ قىسىم ھۇجۇمچى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلارنى تاكتىكىلىق سىگنال ئاخباراتى ۋە ئېلېكترونلۇق ئۇرۇش بىلەن بىرلەشتۈرۈپ، بىۋاسىتە ھۇجۇملارنى ۋە زەمبىرەك ئوقلىرىنى تەڭشەشنى قوللاشقا ئىختىساسلاشقان.
بۇ ھېكايە ئۇكرائىنا جەڭ قىسىملىرىدا كۆپ ئۇچرايدۇ، ئۇلار ئەنئەنىۋى قىسىم قۇرۇلمىسىنى يېڭى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان قىسىملىرىنى سەپلەشكە داۋاملىق ماسلاشتۇرماقتا. ئۇكرائىنادا روسىيەنىڭ بىرلەشمە قوراللىق ئارمىيەلىرىنى چېقىش ئۈچۈن ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ئۇرۇشىنى ئېلىپ بېرىۋاتقانلار دەل پۇقرا-ئەسكەرلەردۇر، ئۇلار بىرىنچى شەخس كۆرۈش نۇقتىسىدىكى (FPV) ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلارنى پەرى چۆچىكىدىكى بىر جادۇگەرنىڭ ئىسمى بىلەن ئاتالغان «بابا ياگا» (Baba Yaga) ناملىق سەككىز پىرقىراقلىق بومباردىمانچى ئايروپىلانلار بىلەن يېڭىچە ئارىلاشتۇرۇپ ئىشلەتمەكتە. بۇ تېز سۈرئەتتىكى يېڭىلىق يارىتىشنى ئامېرىكا ئارمىيەسى ۋە دېڭىز ئارمىيە قۇرۇقلۇقتا جەڭ قىلغۇچى قىسىملىرىدا ئايلىنىپ يۈرۈپ ھۇجۇم قىلىدىغان ئوق-دورىلار ۋە ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلارنى سەپلەشتىكى قايتا-قايتا كۆرۈلگەن قىيىنچىلىقلار بىلەن سېلىشتۇرغىلى بولىدۇ.
ئارمىيە زاپاس قىسمىنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى — ۋە نېمىلەرنى ئۆزگەرتىش كېرەك
ئەڭ يېڭى خامچوتتا، ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمىنىڭ قىسىم قۇرۇلمىسىنى قىسقارتىشى پىلانلانغان، بۇنىڭ ئىچىدە زاپاس ھاۋا ئاتلىق ئەسكەرلىرى ۋە يىراققا يۈرۈش قىلغۇچى جەڭ ئاۋىئاتسىيە بىرىگادىلىرىنى قىسقارتىش ۋە ئۈچ زاپاس ئېلېكتروماگنىتلىق ئۇرۇش شىركىتىنىڭ قۇرۇلۇشىنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش بار. ئۇكرائىنا مودېلى بۇ پىلانلارغا مۇئامىلە قىلىشنىڭ مۇكەممەل بىر يولىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. بۇ قىسىم قۇرۇلمىسىنى ئۇچقۇچىسىز سىستېما باتالىيونلىرى ۋە بىرىگادىلىرى ئۈچۈن يېڭى، ھەربىي كەسىپ ئالاھىدىلىكىگە بېقىنمايدىغان سىناق سۇپىلىرىنى بەرپا قىلىشقا يۆنەلدۈرگىلى بولىدۇ.
داۋاملىشىۋاتقان ئۇرۇشتا، ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلار ئۆلۈم-يېتىمنىڭ 70 پىرسەنتىدىن كۆپرەكىگە سەۋەبچى بولماقتا، بۇ كەلگۈسىدىكى جەڭلەرنىڭ ئۇچقۇچىسىز قىسىملارنى تېزلىكتە كۆپەيتىش ئىقتىدارىنى تەلەپ قىلىدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ. بۇ زاپاس قىسىمنى مۇكەممەل بىر سىناق سۇپىسىغا ئايلاندۇرىدۇ. يېڭى قىسىملار مۇداپىئە يېڭىلىق يارىتىش بۆلۈمى (Defense Innovation Unit) ۋە مۇداپىئە ياكى مۇداپىئەگە چېتىشلىق سانائەت بىلەن ھەمكارلىشىپ، سودا تىپىدىكى تەييار (COTS) ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلارنى سىناق قىلالايدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ھەرقانداق بىر پۇقرانى كەلگۈسىدىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ئىشلىتىدىغان پائۇل رېۋېرغا ئايلاندۇرىدىغان بىر مودېل يارىتالايدۇ. خىزمەت قىلىشنى خالايدىغان ھەرقانداق ئادەمنى ئېلىپ، ئۇلارنى ھەر بىر زاپاس ئەسكەرگە بېكىتىلگەن 39 كۈنلۈك مەشىق ۋاقتىدىنمۇ قىسقا ۋاقىت ئىچىدە گۇۋاھنامىلىك ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تىجارەتچىسى قىلىپ تەربىيەلىگىلى بولىدىغانلىقىنى ئىسپاتلاش ئارقىلىق، بۇ قىسىم ئۆزىنىڭ ئىستراتېگىيەلىك رولىغا قايتىپ، ئۇرۇش ۋاقتىدىكى كېڭىيىشچانلىقنى ۋە ھەتتا توسۇش كۈچىنى قوللايدۇ.
نېمە قىلىش كېرەك: ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىلىرىنى قۇرۇش، ئەقلىي ئىقتىدارلىق ئەترەتلەرنى كېڭەيتىش
ئارمىيە ئۆزگىرىشىنىڭ كېيىنكى باسقۇچىنى باشلاش ئۈچۈن، زاپاس قىسىم بىر سىناق تەرىقىسىدىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىسىنى قۇرۇشى كېرەك. بۇ بىرىگادا ھازىرقى زاپاس قىسىم مەشىق رايونلىرى بىلەن بىر يەرگە جايلاشتۇرۇلۇپ، ھەم يېڭى ئۈسكۈنىلەر، ھەم زاپاس قىسىملارنى تەربىيەلەشنىڭ يېڭى ئۇسۇللىرى ئۈچۈن سىناق سۇپىسى بولۇشى كېرەك.
بۇ تەجرىبە بىرىگادىسى بىر قاتار ئۇچقۇچىسىز سىستېمىلارنى — تەمىنلەش ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلىرىدىن تارتىپ FPV زەربە بېرىش سىستېمىلىرى ۋە ISR سۇپىلىرىغىچە — تەربىيەلەش، ئىشلىتىش ۋە ئاسراشقا مەركەزلىشىدۇ. بۇ ئۇسۇل — خۇددى ئۇكرائىنادىكىگە ئوخشاش — ھايات قېلىش ئىقتىدارى ۋە نىشانلاشنى ئەڭ يۇقىرى چەككە يەتكۈزۈش ئۈچۈن سىگنال ئاخباراتى ۋە ئېلېكترونلۇق ئۇرۇش ئىقتىدارلىرىنى ئارىلاشتۇرۇشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ قىسىم ئارمىيەنىڭ ئۆگىنىش ئۇقۇمىغا ماس ھالدا، سىنتېتىك مەشىق مۇھىتلىرىنى ئەڭ زور دەرىجىدە ئىشلىتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا مەشىق ۋە يول خىراجىتىنى تېجەش ئۈچۈن «بىر ئايدا بىر ھەپتە ئاخىرى» مودېلىنى بۇزىدىغان يېڭى زاپاس خىزمەت ئۇسۇللىرىنى سىنايدۇ.
تېخىمۇ ياخشىسى، بۇ پىروگرامما سانائەت ئۆلچىمىگە ماسلىشىپ، ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمىدىكى ئوفىتسېرلار ئۈچۈن سودا تىپىدىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تىجارەتچىلىرى ۋە سۈنئىي ئىدراك قاتارلىق يۇقىرى ئېھتىياجلىق ساھەلەردە كەسپىي گۇۋاھنامە يارىتالايدۇ. فېدېراتسىيە ئاۋىئاتسىيە ئىدارىسىنىڭ (Federal Aviation Administration) 96 سائەتلىك سودا تىپىدىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان گۇۋاھنامە پىروگراممىسى بار. بۇ پىروگراممىنى زاپاس قىسىم مەشىقىگە كىرگۈزۈش ھازىرقى مودېل تەلەپ قىلىدىغان 39 كۈنلۈك ۋەزىپە ۋاقتىنىڭ ئاران 12 كۈنىنى ئىگىلەيدۇ. بۇ بىرىكمە نەزەرىيە جەھەتتىن ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمىنىڭ خادىملار خىراجىتىنى تېجەپ قالالايدىغانلىقىنى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئۆزىنىڭ پۇقرا-ئەسكەرلىرىگە ماھارىتىنى ئۆستۈرۈش ۋە يىلىغا 130،000 دوللارغىچە كىرىم قىلىش پۇرسىتى بىلەن تەمىنلەيدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ، بۇ بىر گۇۋاھنامىلىك ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تىجارەتچىسىنىڭ ھازىرقى بازار باھاسى.
ئوخشاش لوگىكا سۈنئىي ئىدراكقىمۇ ماس كېلىدۇ. ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان قىسىملىرى تاكتىكىلىق ئالدىنقى سەپتە غايەت زور مىقداردىكى ئۇچۇرلارنى يىغىدىغان بولغاچقا، ئۇلار تەييار كودلارغا ئاساسلانغان تار دائىرىلىك سۈنئىي ئىدراك قوللىنىشچان مىساللىرى ئۈچۈن بىر سىناق سۇپىسى بىلەن تەمىنلەيدۇ. بۇ قىسىملار «YOLO» غا ئوخشاش تېخنىكىلار ۋە ئاددىي تۈرگە ئايرىغۇچى نېرۋا تورلىرىنى ئىشلىتىپ، ئاددىي رەسىم ۋە بەلگە تونۇش پىروگراممىلىرىنى قۇرۇشنى سىناق قىلالايدۇ. بۇ ماھارەتلەرنى ھازىرقى تورلۇق دەرس كاتالوگلىرى ئارقىلىق ئۆگەتكىلى بولىدۇ ۋە زور قاتتىق دېتال سېلىنمىسىسىز قۇرغىلى بولىدۇ. باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا، يېڭى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىسى يەنە تاكتىكىلىق سۈنئىي ئىدراكنى تۆۋەندىن يۇقىرىغا قانداق قىلىپ ئەڭ ياخشى بىرلەشتۈرۈشنى سىنىيالايدۇ.
يېڭى بىر قوراللىنىش چاقىرىقى
پائۇل رېۋېر بىر ئىنقىلابنىڭ باشلانغانلىقىدىن سىگنال بېرىش ئۈچۈن كېچىلەپ ئات چاپتۇرغان. بۈگۈنكى قوراللىنىش چاقىرىقى ئاپتونومدۇر. ئۇرۇشنىڭ خاراكتېرى ئۆزگەرگەنسېرى، زاپاس قىسىمنىڭ خاراكتېرىمۇ ئۆزگىرىشى كېرەك. 21-ئەسىردىكى پۇقرا-ئەسكەر پەقەت مىلتىق ياكى قايدۇرما كۆتۈرۈپلا قالماي، ئۇ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان كونتروللىغۇچىسىنى كۆتۈرىدۇ، جەڭ مەيدانى سانلىق مەلۇماتىغا ئۇلانغان تېرمىنالنى ئىشلىتىدۇ ۋە نىشانلاش ئۇچۇرىنى ھەقىقىي ۋاقىتتا تەھلىل قىلالايدىغان نېرۋا تورلىرىنى باشقۇرىدۇ.
ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس قىسمى ئۇزۇندىن بۇيان كەڭ كۆلەملىك جەڭ ھەرىكەتلىرى ئۈچۈن قىسىمنى كېڭەيتىشتە ئىستراتېگىيەلىك رول ئويناپ كەلدى. ھازىر، ئۇ يېڭى بىر ۋەزىپىنى ئۈستىگە ئالالايدۇ: كەلگۈسىدىكى ئۇرۇش ئۈچۈن كېرەكلىك بولغان ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان قوللايدىغان قىسىملارنى قۇرۇش ئارقىلىق ئۇرۇش جەريانىدا ئۆزگىرىش ياساش. بۇ ئۆزگىرىش يېڭىلىق ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى زۆرۈرىيەت ئۈچۈندۇر. ئۇكرائىنانىڭ تەجرىبىسى شۇنى ئېنىق كۆرسەتتىكى، ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان قىسىملىرى ئاز ساندىكى ئالاھىدە ئىقتىدار ئەمەس؛ ئۇلار زامانىۋى جەڭدىكى ھەل قىلغۇچ ئۈستۈنلۈكتۇر.
ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلار ۋە سۈنئىي ئىدراكنىڭ جەڭ مەيدانىنى ئۆزگەرتىدىغان-ئۆزگەرتمەيدىغانلىقى توغرىسىدا مۇنازىرە قىلىشنى توختىتىدىغان ۋاقىت كەلدى. ئۇلار ئاللىقاچان ئۆزگەرتىپ بولدى. ھازىرقى سوئال شۇكى، ئارمىيە بۇنىڭغا ماس كېلىدىغان قوشۇننى قۇرۇپ چىقامدۇ-يوق. زاپاس قىسىمدا سىناق تەرىقىسىدىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىلىرىنى قۇرۇش ئازراق پۇلغا كېتىدۇ، تېخىمۇ كۆپ تىجارەتچى تەربىيەلەيدۇ، ۋە ئارمىيەنى ئەڭ مۇھىم پەيتتە رەقىبلىرىدىن ئېشىپ كېتىدىغان ئورۇنغا قويىدۇ. ئۇكرائىنادا كۆرۈلگىنىدەك، بۇ بىرىگادىلەر يېڭى بىر ئەۋلاد پۇقرا-ئەسكەرلەرگە شەكىل بېرەلەيدۇ.
پائۇل رېۋېر ئات چاپتۇرۇپ دۈشمەننىڭ كېلىۋاتقانلىقىدىن ئاگاھلاندۇرغان. زامانىۋى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان بىرىگادىسى بولسا ئۇلارنىڭ ھەرگىزمۇ توسالغۇسىز يېتىپ كېلەلمەسلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ.
ماقالىدىكى مۇھىم سان-سىفىرلار ۋە ۋەقەلەر
- 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 10-كۈنى: ماقالىنىڭ ئېلان قىلىنغان ۋاقتى.
- پائۇل رېۋېر: ئامېرىكا تارىخىدىكى «پۇقرا-ئەسكەر» روھىنىڭ سىمۋولى.
- ئۇكرائىنا مىسالى: 414-زەربە بېرىش بىرىگادىسى، 59-ھۇجۇمچى بىرىگادىسى، «ئائېروروزۋىدكا»، روبېرت بروۋدى («ماديار») قاتارلىقلار پۇقرالار ۋە زاپاس قىسىملارنىڭ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلار بىلەن قانداق يېڭىلىق ياراتقانلىقىنىڭ مىسالى.
- 70%: ئۇكرائىنا ئۇرۇشىدا ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلار كەلتۈرۈپ چىقارغان ئۆلۈم-يېتىم نىسبىتى.
- 39 كۈن: ئامېرىكا ئارمىيەسى زاپاس ئەسكەرلىرىنىڭ يىللىق مەشىق ۋاقتى.
- 96 سائەت / 12 كۈن: فېدېراتسىيە ئاۋىئاتسىيە ئىدارىسىنىڭ سودا تىپىدىكى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تىجارەتچىسى گۇۋاھنامىسى ئۈچۈن كېتىدىغان ۋاقىت.
- 130,000 دوللار: گۇۋاھنامىلىك ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تىجارەتچىسىنىڭ يىللىق مۆلچەرىي كىرىمى.
خۇلاسە: بۇ ماقالىنىڭ شەرقىي تۈركىستان مۇستەقىللىق ھەرىكىتى ئۈچۈن ئەھمىيىتى
بۇ ماقالە بىر قاراشقا ئامېرىكا ئارمىيەسىنىڭ ئىچكى ئىسلاھاتى ھەققىدە يېزىلغاندەك قىلسىمۇ، ئەمەلىيەتتە ئۇنىڭدا شەرقىي تۈركىستاندەك ئىشغالىيەت ئاستىدىكى، مۇستەقىللىق ئۈچۈن تىنچ ۋە ئىلمىي يوللاردا كۈرەش قىلىۋاتقان بىر مىللەت ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم ۋە ھاياتىي ئەھمىيەتكە ئىگە ئىستراتېگىيەلىك دەرسلەر يوشۇرۇنغان. ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي دۆلىتىدەك غايەت زور ھەربىي كۈچكە قارشى تۇرۇشى ئۈچۈن ئەنئەنىۋى ئۇسۇللار كارغا كەلمەيدۇ. غەلىبە پەقەت يېڭىچە تەپەككۇر، تېخنىكا ۋە ئەقىل-پاراسەت ئارقىلىقلا قولغا كېلىدۇ.
1. «پۇقرا-ئەسكەر» مودېلى — ھەر بىر ئۇيغۇر بىر كۈچ:
ماقالىدىكى «پۇقرا-ئەسكەر» ئۇقۇمى بىزگە شۇنى ئۇقتۇرىدۇكى، مىللەتنى قوغداش پەقەت بىر گۇرۇپپا كەسپىي ئەسكەرنىڭ ئىشى ئەمەس. ھەر بىر ئۇيغۇر، بولۇپمۇ ۋەتەن سىرتىدىكى ياشلار، كەلگۈسىدىكى مۇستەقىل شەرقىي تۈركىستاننىڭ «ئىستراتېگىيەلىك زاپاس قىسمى» بولالايدۇ. ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ھەيدەش، پروگرامما تۈزۈش، تور بىخەتەرلىكى، سۈنئىي ئىدراك، سانلىق مەلۇمات تەھلىلى قاتارلىق ماھارەتلەرنى ئىگىلەش — بۇلارنىڭ ھەممىسى مىللەت ئۈچۈن قىلىنغان بىر تۆھپە. ھەر بىر ئۇيغۇر ئۆز ساھەسىدە مۇتەخەسسىس بولۇش ئارقىلىق، كەلگۈسىدە ئېھتىياج تۇغۇلغاندا زامانىۋى «پائۇل رېۋېر»غا ئايلىنالايدۇ.
2. ئەرزان باھالىق تېخنىكا بىلەن قىممەت باھالىق تەھدىتكە تاقابىل تۇرۇش:
خىتاي ئارمىيەسىنىڭ تانكىلىرى، برونېۋىكلىرى ۋە قورال-ياراغلىرى مىليونلىغان دوللار قىممىتىدە. ئەمما ئۇكرائىنا ئۇرۇشى شۇنى ئىسپاتلىدىكى، نەچچە يۈز دوللارلىق بىر FPV ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانى مىليون دوللارلىق بىر تانكىنى ۋەيران قىلالايدۇ. بۇ، تېخنىكا ۋە تاكتىكىنىڭ ماددىي كۈچتىن ئۈستۈن كېلەلەيدىغانلىقىنىڭ ئەڭ ياخشى دەرىسلىكىدۇر. كەلگۈسىدىكى شەرقىي تۈركىستان مۇداپىئە كۈچلىرىنىڭ ئىستراتېگىيەسى خىتاي بىلەن تانكا ساناش ئەمەس، بەلكى ئاز چىقىم بىلەن دۈشمەنگە ئەڭ زور زىياننى سالىدىغان ئەقلىي ئىقتىدارلىق، ئەرزان ھەل قىلىش چارىلىرىنى تېپىپ چىقىش بولۇشى كېرەك.
- رىئال مىسال: 2024-يىلى ئۇكرائىنانىڭ ئاۋدىيىۋكا (Avdiivka) ئەتراپىدىكى جەڭلەردە، روسىيەنىڭ غايەت زور برونېۋىك ھۇجۇملىرى ئۇكرائىنا ئەسكەرلىرىنىڭ مىڭلىغان FPV ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانلىرى تەرىپىدىن تارمار قىلىندى. بۇ، زامانىۋى جەڭ مەيدانى قائىدىلىرىنىڭ پۈتۈنلەي ئۆزگەرگەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ.
3. مەركەزسىزلەشكەن، چاققان قۇرۇلما — يېڭىلمەس كۈچ:
ماقالىدە تىلغا ئېلىنغان ئۇكرائىنالىق سودىگەر روبېرت بروۋدىنىڭ ھېكايىسى ئىنتايىن مۇھىم. ئۇ بىر شەخس سۈپىتىدە ئىشنى باشلاپ، ئاخىرىدا دۆلەت دەرىجىلىك بىر ھەربىي قىسىمنىڭ يادروسىغا ئايلاندى. بۇ، تۆۋەندىن يۇقىرىغا قاراپ ئۆزىنى تەشكىللەيدىغان، مەركەزسىز، جانلىق قۇرۇلمىلارنىڭ خىتايدەك يۇقىرىدىن تۆۋەنگە بۇيرۇق بېرىدىغان قاتمال، بىيۇروكراتىك سىستېمىدىن نەقەدەر ئۈستۈن ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ. كەلگۈسىدىكى شەرقىي تۈركىستان مۇداپىئە ھەرىكىتى كىچىك، ئاپتونوم، ئەمما ئورتاق بىر مەقسەت ئۈچۈن ھەرىكەت قىلىدىغان نۇرغۇنلىغان گۇرۇپپىلاردىن تەشكىللىنىشى مۇمكىن. بۇ خىل قۇرۇلمىنى يوقىتىش مۇمكىن ئەمەس.
4. جۇغراپىيەلىك ئۈستۈنلۈكنى تېخنىكا بىلەن بىرلەشتۈرۈش:
شەرقىي تۈركىستاننىڭ كەڭ تېررىتورىيەسى، مۇرەككەپ تاغلىرى ۋە چۆل-باياۋانلىرى خىتايغا ئوخشاش غايەت زور، ئەشيا ئوبوروتىغا تايىنىدىغان ئارمىيە ئۈچۈن بىر قاباھەت. ئەمما كىچىك، ھەرىكەتچان ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان گۇرۇپپىلىرى ئۈچۈن بۇ بىر جەننەتتۇر. ئۇلار ھەرقانداق جايدا يوشۇرۇنۇپ، زەربە بېرىپ، ئىز-دېرەكسىز غايىب بولالايدۇ. شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھەر بىر دۆڭلۈكى، ھەر بىر جىلغىسى بىر قورغانغا ئايلىنالايدۇ.
خۇلاسىلىغاندا، بۇ ماقالە ئۇيغۇرلارغا ئۈمىدسىزلىنىشنىڭ ئورنىغا، ئەقلىي ۋە ئىلمىي تەييارلىق قىلىش كېرەكلىكىنى ئۇقتۇرىدۇ. كۈچ ساندا ئەمەس، ئەقىلدە. كەلگۈسىدىكى مۇستەقىللىق كۈرىشى قورال كۈچىگە تايانغان كۈرەش بولۇشتىن بۇرۇن، ئەقىل-پاراسەت، تېخنىكا ۋە ئىستراتېگىيە كۈرىشى بولىدۇ. ھەر بىر ئۇيغۇر بۇ يېڭى دەۋرنىڭ «پۇقرا-ئەسكىرى» بولۇشقا تەييار تۇرۇشى كېرەك.