تەخمىنەن ئوقۇش ۋاقتى 13 مىنۇت

بسم الله الرحمن الرحيم

خىتاينىڭ «مەخپىي ئۇرۇش» ھىلىسى

«ئالتە تەدبىر» (六韬 - Liù Tāo)دىكى 12 تۈرلۈك سۇيىقەست ۋە ئۇنىڭ بۈگۈنكى دۇنياغا خەۋپى

كىرىش سۆز: تارىخنىڭ قاراڭغۇ بەتلىرىدىن بۈگۈنكى رېئاللىققىچە

تارىخ – ئىنسانىيەتنىڭ ئەقلىي خەزىنىسى بولۇش بىلەن بىرگە، رەزىللىك بىلەن ئادالەتنىڭ كۈرىشىنى ئەكىس ئەتتۈرىدىغان بىر ئەينەكتۇر. بۈگۈنكى كۈندە مۇقەددەس ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستان زېمىنىدا يۈز بېرىۋاتقان مىسلىسىز تراگېدىيەلەر، خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ ئۇيغۇر مىللىتىنى يوقىتىش ئۈچۈن قوللىنىۋاتقان ۋەھشىي ۋە مەككار ۋاسىتىلىرى، شۇنداقلا خەلقئارا سەھنىدە باشقا دۆلەتلەرنى قەرز ۋە مەنپەئەت تۇزىقىغا چۈشۈرۈش ئۈچۈن ئويناۋاتقان ئويۇنلىرى ھەرگىزمۇ تاسادىپىيلىق ئەمەس. بۇلارنىڭ يىلتىزى، خىتاينىڭ مىڭ يىللار ئىلگىرى شەكىللەنگەن، «غەلىبە ئۈچۈن ھەر قانداق ۋاسىتىنى قوللىنىش»نى ئەقىل دەپ قارايدىغان «خىتايچە دۆلەتچىلىك ۋە ھەربىي ئىستراتېگىيە» (中国传统兵法与谋略) پەلسەپىسىگە تۇتىشىدۇ.

بىز بۈگۈن خىتاينىڭ كلاسسىك ھەربىي ئىستراتېگىيە كىتابى، «يەتتە ھەربىي دەستۇر» (武经七书) نىڭ بىرى دەپ قارالغان «ئالتە تەدبىر» (六韬 - Liù Tāo) ناملىق كىتابتىكى «ۋېن فا» (文伐 - Wén Fá)، يەنى «مەدەنىي ھۇجۇم» ياكى «سىياسىي سۇيىقەست» ناملىق بۆلۈمنى تەپسىلىي تەھلىل قىلىمىز. بۇ 12 تۈرلۈك رەزىل تەدبىر، خىتاينىڭ بۈگۈنكى كۈندە قانداق قىلىپ مىللەتلەرنى يوقىتىش، دۆلەتلەرنى ئاجىزلىتىش ۋە دۇنياغا خوجايىن بولۇشقا ئۇرۇنۇۋاتقانلىقىنىڭ «قارا قوللانمىسى» ۋە ئىسپاتىدۇر.

بىرىنچى قىسىم: «ئالتە تەدبىر» (六韬 - Liù Tāo) ناملىق كىتاب ھەققىدە تەپسىلىي چۈشەنچە

بۇ كىتابنى چۈشەنمەي تۇرۇپ، خىتاينىڭ تەپەككۇر ئەندىزىسىنى (Mindset) چۈشىنىش مۇمكىن ئەمەس. بۇ پەقەت بىر ئۇرۇش كىتابىلا ئەمەس، بەلكى بىر «مەككارلىق ئېنسىكلوپېدىيىسى»دۇر.

1. كىتابنىڭ مۇئەللىپى ۋە يېزىلغان دەۋرى: «ئالتە تەدبىر» (六韬) ئەنئەنىۋى قاراشتا، جوۋ سۇلالىسىنىڭ (周朝) قۇرغۇچىسىغا ياردەم بەرگەن مەشھۇر ۋەزىر ۋە ھەربىي ئىستراتېگىيەچى جياڭ زىيا (姜子牙 - Jiāng Zǐyá)، يەنە بىر نامى بىلەن تەيگۇڭ ۋاڭ (太公望 - Tàigōng Wàng) غا نىسبەت بېرىلىدۇ. جياڭ زىيا تەخمىنەن مىلادىدىن بۇرۇنقى 11-ئەسىردە ياشىغان بولسىمۇ، تارىخشۇناسلارنىڭ دەلىللىشىچە، بۇ كىتابنىڭ بۈگۈنكى نۇسخىسى ئاساسەن ئۇرۇشقاق بەگلىكلەر دەۋرى (战国时代 - Zhànguó Shídài، مىلادىدىن بۇرۇنقى 475-221) دە رەسمىي شەكىللەنگەن.

2. يېزىلىش مەقسىتى ۋە تارىخىي ئارقا كۆرۈنۈشى: «ئۇرۇشقاق بەگلىكلەر» خىتاي تارىخىدىكى ئەڭ قالايمىقان، ھەر بىر بەگلىك بىر-بىرىنى يۇتۇۋېلىش ئۈچۈن قانلىق قىرغىنچىلىق ۋە تۈگىمەس سۇيىقەستلەرنى ئىشلەتكەن بىر دەۋردۇر. بۇ دەۋردە «ئەخلاق»، «مەرتلىك» دېگەن ئۇقۇملار يوقىلىپ، ئورنىنى «قانۇنشۇناسلىق ئېقىمى» (法家 - Fǎjiā) ۋە «ھىيلە-مىكىر» ئىگىلىگەن. بۇ كىتابنىڭ يېزىلىش مەقسىتى ناھايىتى ئېنىق: «دۈشمەننى ئەڭ ئاز چىقىم بىلەن، ھەتتا ئۇرۇش قىلماي تۇرۇپ قانداق قىلىپ تۈپ يىلتىزىدىن يوقىتىش». كىتاب ئالتە بۆلۈمگە (ئالتە ئورامغا) بۆلۈنگەن بولۇپ، «ۋېن تاۋ» (文韬 - مەمۇرىي تەدبىر)، «ۋۇ تاۋ» (武韬 - ھەربىي تەدبىر)، «لۇڭ تاۋ» (龙韬 - ئەجدىھا تەدبىرى)، «خۇ تاۋ» (虎韬 - يولۋاس تەدبىرى)، «باۋ تاۋ» (豹韬 - يىلپىز تەدبىرى) ۋە «چۈەن تاۋ» (犬韬 - ئىت تەدبىرى) دەپ ئاتىلىدۇ.

3. خىتاي ئۈچۈن نېمىدىن دېرەك بېرىدۇ؟ خىتاي ھاكىمىيىتى ئۈچۈن بۇ كىتاب «دۆلەتنىڭ مەخپىي قىلىچى» ھېسابلىنىدۇ. غەربتە ياكى ئىسلام دۇنياسىدا ئۇرۇش قائىدىلىرى، جەڭ مەيدانىدىكى مەرتلىك تەكىتلەنسە، «ئالتە تەدبىر»دە: «غەلىبە قىلىش ئۈچۈن ئادەمنىڭ ئىنسانىي تەبىئىتىدىكى ئاجىزلىقلاردىن (شەھۋەت، پۇل، ھوقۇق، قورقۇنچ) پايدىلىنىش كېرەك» دەپ ئۆگىتىدۇ. خىتاينىڭ بۈگۈنكى «بىرلىك سەپ بۆلۈمى» (统一战线 - Tǒngyī Zhànxiàn) خىزمىتىنىڭ نەزەرىيىۋى ئاساسى دەل مۇشۇ كىتابتىكى «دۈشمەننى ئىچىدىن پارچىلاش» ئىدىيىسىگە تۇتىشىدۇ.

ئىككىنچى قىسىم: «ۋېن فا» (文伐) – 12 تۈرلۈك سۇيىقەستنىڭ ئەسلى تېكىستى ۋە تەپسىلىي تەرجىمىسى

تۆۋەندە خىتاينىڭ بۇ كىتابىدىكى دۈشمەننى قورالسىز يوقىتىشنىڭ 12 تۈرلۈك رەزىل ئۇسۇلىنىڭ ئەسلى خىتايچە تېكىستى ۋە ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى بېرىلدى. بۇ بۆلۈم «دۈشمەننى سىياسىي ۋە مەدەنىيەت ئارقىلىق چىرىتىپ يوقىتىش» (文伐) دەپ ئاتىلىدۇ.

太公⽈：“凡⽂伐有⼗⼆节： (تەيگۇڭ ۋاڭ (جياڭ زىيا) ئېيتتى: «دۈشمەنگە قارشى “مەدەنىي ھۇجۇم” (سىياسىي سۇيىقەست) نىڭ جەمئىي 12 تۈرلۈك پىرىنسىپى بار»):

1. 因其所喜，以顺其志，彼将⽣骄，必有奸事，苟能因之，必能去之。

تەرجىمىسى: دۈشمەن رەھبىرىنىڭ نېمىنى ياخشى كۆرىدىغانلىقىغا قاراپ، ئۇنىڭ ئارزۇ-ھەۋەسلىرىنى قاندۇرۇش كېرەك. شۇنداق قىلغاندا ئۇ تەكەببۇرلىشىدۇ، چوقۇم خاتالىق ئۆتكۈزىدۇ ۋە پىتنە-پاسات ئىشلار كۆپىيىدۇ. بىز ئۇنىڭ مۇشۇ خاتالىقىدىن ۋە تەكەببۇرىدىن پايدىلىنىپ، ئۇنى چوقۇم يوقىتالايمىز.

2. 亲其所爱，以分其威。⼀⼈两⼼，其中必衰。廷⽆忠⾂，社稷必危。

تەرجىمىسى: دۈشمەن رەھبىرىنىڭ ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان يېقىنلىرىغا يېقىنلىشىپ، ئۇلارنى ئۆز تەرىپىمىزگە تارتىش ئارقىلىق رەھبەرنىڭ ھوقۇقى ۋە ئابرويىنى ئاجىزلىتىش كېرەك. بىر ئادەمدە (يەنى ۋەزىردە) ئىككى خىل سادىقلىق (بىزگە ۋە ئۆز رەھبىرىگە) پەيدا بولسا، دۈشمەن گۇرۇھى چوقۇم ئىچىدىن ئاجىزلايدۇ. ئوردىدا سادىق ئەمەلدارلار قالمىسا، دۆلەت (社稷) چوقۇم خەۋپكە قالىدۇ.

3. 阴赂左右，得情甚深，⾝内情外，国将⽣害。

تەرجىمىسى: دۈشمەننىڭ ئەتراپىدىكى ياردەمچىلىرىگە يوشۇرۇن پارا بېرىپ (阴赂)، ئۇلار بىلەن چوڭقۇر مۇناسىۋەت ئورنىتىش كېرەك. ئۇلارنىڭ تېنى دۈشمەن تەرەپتە (ئىچىدە) بولسىمۇ، ئەمما قەلبى ۋە ھېسسىياتى بىز تەرەپتە (سىرتتا) بولىدۇ. دۆلەتتە مۇشۇنداق ئەھۋال كۆرۈلسە، چوقۇم ھالاكەت ۋە ئاپەت كېلىدۇ.

4. 辅其淫乐，以⼴其志。厚赂珠⽟，娱以美⼈。卑辞委听，顺命⽽合。彼将不争，奸节乃定。

تەرجىمىسى: دۈشمەن رەھبىرىنىڭ شەھۋانىي ھەۋەسلىرىنى ۋە ئەيش-ئىشرەتلىرىنى قوللاپ قۇۋۋەتلەپ، ئۇنىڭ ئارزۇلىرىنى تېخىمۇ كېڭەيتىۋېتىش كېرەك. ئۇنىڭغا قىممەت باھالىق گۆھەرلەرنى ۋە گۈزەل قىزلارنى (美⼈) سوۋغا قىلىپ كۆڭلىنى ئېلىش كېرەك. سۆزدە ناھايىتى كەمتەر، تۆۋەنچىلىك بىلەن ئۇنىڭغا خوشامەت قىلىپ، ھەممە ئىشتا «ماقۇل» دەپ ئۇنىڭغا ماسلىشىشىمىز كېرەك. شۇنداق قىلساق، ئۇ بىز بىلەن كۈرەش قىلىش خىيالىدىن ۋاز كېچىدۇ، مۇشۇنداق بولغاندا بىزنىڭ سۇيىقەستىمىز (奸节) مۇقىم ئەمەلگە ئاشىدۇ.

5. 严其忠⾂，⽽薄其赂。稽留其使，勿听其事。亟为置代。遗以诚事，亲⽽信之。其君将复合之，苟能严之，国乃可谋。

تەرجىمىسى: دۈشمەننىڭ سادىق ئەمەلدارلىرىغا قاتتىق مۇئامىلە قىلىپ، ئۇلارغا سوۋغاتنى ئاز بېرىش كېرەك. ئۇلارنىڭ ئەلچىلىرىنى ئۇزۇن مۇددەت كۈتتۈرۈپ قويۇش، ئىشلىرىغا پىسەنت قىلماسلىق كېرەك. ئەكسىچە، دۈشمەن رەھبىرىنىڭ يېنىغا باشقا (بىز سېتىۋالغان ياكى ئىشەنچىسىز) ئادەملەرنى ئالماشتۇرۇپ ئورۇنلاشتۇرۇشقا ئالدىراش كېرەك. بىز ئورۇنلاشتۇرغان ياكى سېتىۋالغان ئادەملەرگە سەمىمىي ئىشلاردەك كۆرۈنىدىغان ۋەزىپىلەرنى بېرىپ، ئۇلارغا يېقىنچىلىق قىلىپ ئىشەنچىسىگە ئېرىشىش كېرەك. شۇنداق بولغاندا دۈشمەن رەھبىرى ئۆز سادىقلىرىدىن گۇمانلىنىپ، بىزنىڭ ئادەملىرىمىزگە تايىنىدىغان بولىدۇ. مۇشۇنداق قىلالىساق، ئۇ دۆلەتنى تارتىۋېلىشنى پىلانلىغىلى بولىدۇ.

6. 收其内，间其外，才⾂外相，敌国内侵，国鲜不亡。

تەرجىمىسى: دۈشمەننىڭ ئىچكى ۋەزىرلىرىنى سېتىۋېلىپ ئۆزىمىزگە قارىتىۋېلىش، شۇ ئارقىلىق ئۇنىڭ تاشقى دۆلەتلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىگە بۆلگۈنچىلىك سېلىپ مۇناسىۋىتىنى بۇزۇۋېتىش كېرەك. ئىقتىدارلىق ۋەزىرلەر سىرتتىكى دۆلەتلەر بىلەن بولغان دىپلوماتىيەدە مەغلۇپ بولسا ياكى چەتكە قېقىلسا، شۇنداقلا دۈشمەن دۆلەت (يەنى بىز) ئىچكى جەھەتتىن سىڭىپ كىرسەك، ئۇ دۆلەتنىڭ ھالاك بولماسلىقى مۇمكىن ئەمەس (国鲜不亡 - دۆلەت ئاز ساندىلا ھالاك بولماي قالىدۇ، يەنى مۇتلەق ھالاك بولىدۇ).

7. 欲锢其⼼，必厚赂之；收其左右忠爱，阴⽰以利；令之轻业，⽽蓄积空虚。

تەرجىمىسى: دۈشمەن رەھبىرىنىڭ قەلبىنى (ئەقىل-ھوشىنى) باغلىۋېلىشنى ئويلىساق، چوقۇم ئۇنىڭغا كۆپ پارا ۋە سوۋغات بېرىش كېرەك. ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى سادىق ۋە يېقىن كىشىلەرنىمۇ يوشۇرۇن مەنپەئەت (阴⽰以利) بىلەن ئۆزىمىزگە تارتىۋېلىش كېرەك. ئۇلارنى ئەھمىيەتسىز ئىشلار بىلەن ئالدىراش قىلىپ، ئىشلەپچىقىرىش ۋە ئاساسىي كەسىپنى (زىرائەت ۋە سانائەتنى) تاشلاتقۇزۇش، سەل قارىتىش كېرەك. شۇنداق قىلغاندا ئۇلارنىڭ دۆلەت خەزىنىسى ۋە زاپاس بايلىقى قۇرۇقلىنىپ (蓄积空虚) تۈگەيدۇ.

8. 赂以重宝，因与之谋；谋⽽利之，利之必信，是谓重亲。重亲之积，必为我⽤。有国⽽外，其地⼤败。

تەرجىمىسى: دۈشمەنگە قىممەتلىك گۆھەرلەرنى (重宝) بېرىپ، ئۇنىڭ بىلەن بىرلىكتە ئىش پىلانلاش، ھەمكارلىشىش كېرەك. بۇ ھەمكارلىقتا ئۇنىڭغا پايدا يەتكۈزۈش كېرەك. ئەگەر ئۇ پايدا كۆرسە، چوقۇم بىزگە ئىشىنىدۇ. بۇ «قوش قاتلاملىق يېقىنچىلىق» (重亲) دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ خىل يېقىنچىلىق مۇناسىۋىتى يىغىلىپ مەلۇم دەرىجىگە يەتكەندە، ئۇ دۆلەت بىز ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان (为我⽤) قورالغا ئايلىنىدۇ. سىرتتىن قارىماققا ئۇ دۆلەت مەۋجۇتتەك كۆرۈنگىنى بىلەن، ئەمەلىيەتتە ئۇنىڭ زېمىنى ۋە ئىگىلىك ھوقۇقى پۈتۈنلەي قولدىن كەتكەن (مەغلۇپ بولغان) بولىدۇ.

9. 尊之以名，⽆难其⾝；⽰以⼤势，从之必信，致其⼤尊；先为之荣，微饰圣⼈，国乃⼤偷。

تەرجىمىسى: دۈشمەن رەھبىرىنى ئۇلۇغلاپ، نامىنى كۆككە كۆتۈرۈش، ئۇنىڭ تېنىگە ۋە ئىشىغا ھېچقانداق قىيىنچىلىق تۇغدۇرماسلىق كېرەك. ئۇنىڭغا «بۈيۈك ۋەزىيەت»نى (⼤势) كۆرسىتىپ، ئۇنىڭغا ئەگىشىدىغانلىقىمىزنى بىلدۈرۈپ، ئۇنىڭغا تولۇق ئىشىنىدىغان قىياپەتكە كىرىش، ئۇنى «ئەڭ ئۇلۇغ» دەپ مەدھىيەلەش كېرەك. ئاۋۋال ئۇنىڭغا شان-شەرەپ بېرىپ، ئۇنى «دانا-مۇقەددەس زات» (圣⼈) دەپ پەردازلاپ كۆرسىتىش كېرەك. شۇنداق قىلغاندا ئۇ دۆلەت غەپلەتتە قالىدۇ، بىز ئۇ دۆلەتنى ئوغرىلىقچە ئۆزىمىزنىڭ قىلىۋالالايمىز (国乃⼤偷).

10. 下之必信，以得其情；承意应事，如与同⽣；既以得之，乃微收之；时及将⾄，若天丧之。

تەرجىمىسى: دۈشمەنگە ئۆزىمىزنى تۆۋەن تۇتۇپ (下之) مۇئامىلە قىلىپ، سۆزىدە تۇرۇپ، ئۇنىڭ ھەقىقىي ئىشەنچىسىگە ۋە كۆڭلىگە كىرىۋېلىش كېرەك. ئۇنىڭ ھەر بىر ئارزۇسىنى قوبۇل قىلىپ، ئىشىغا ماسلىشىپ، خۇددى ئۇنىڭ بىلەن بىر جان بىر تەندەك (如与同⽣) بولۇۋېلىش كېرەك. ئىشەنچىسىگە ئېرىشىپ بولغاندىن كېيىن، ئاستا-ئاستا (سېزدۈرمەي) تىزگىننى يىغىۋالىمىز. پۇرسەت پىشىپ يېتىلگەندە، خۇددى ئاسماندىن چۈشكەن ئاپەتتەك (若天丧之) ئۇنى تۇيۇقسىز يوقىتىمىز.

11. 塞之以道。⼈⾂⽆不重贵与富，恶危与咎。阴⽰⼤尊，⽽微输重宝，收其豪杰。内积甚厚，⽽外为乏。阴纳智⼠，使图其计；纳勇⼠，使⾼其⽓。富贵甚⾜，⽽常有繁滋。徒党已具，是谓塞之。有国⽽塞，安能有国？

تەرجىمىسى: ئۇلارنىڭ توغرا يولىنى توسۇۋېتىش (پاساد يولىغا باشلاش) كېرەك (塞之以道). ئىنسانلار ئادەتتە بايلىق ۋە مەنسەپنى قەدىرلەيدۇ، خەۋپ ۋە جازادىن ئۆچ بولىدۇ. بىز دۈشمەننىڭ ئەمەلدارلىرىغا يوشۇرۇن ھالدا چوڭ ھۆرمەت (مەنسەپ ۋەدە قىلىش) ۋە قىممەتلىك سوۋغاتلارنى بېرىپ، ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى باتۇر، قابىلىيەتلىك كىشىلىرىنى (豪杰) ئۆزىمىزگە قارىتىۋېلىشىمىز كېرەك. شۇنداق قىلىش كېرەككى، ئۇلارنىڭ ئىچكى قىسمى (شەخسىي يانچۇقى) بايلىققا تولسۇن، ئەمما سىرتى (دۆلەت خەزىنىسى ۋە خەلقى) نامراتلاشسۇن. ئۇلارنىڭ ئىچىگە «ئاقىللار»نى كىرگۈزۈپ خاتا پىلان تۈزدۈرەيلى، «باتۇرلار»نى كىرگۈزۈپ، ئۇلارنى تەكەببۇرلاشتۇرايلى. ئۇلار بەزمە-ئويۇن ۋە بايلىق بىلەن مەست بولسۇن. مۇشۇنداق گۇرۇھلار ۋە پارتىيەۋازلىق (徒党) شەكىللەنگەندە، بۇ دۆلەتنىڭ تەرەققىيات يولى توسۇلغان بولىدۇ. دۆلەت تۇرۇپ يولى توسۇلسا، ئۇ قانداقمۇ مەۋجۇت تۇرالىسۇن؟

12. 养其乱⾂以迷之，进美⼥淫声以惑之，遗良⽝⻢以劳之，时与⼤势以诱之，上察⽽与天下图之。

تەرجىمىسى: دۈشمەن ئىچىدىكى قالايمىقانچىلىق چىقىرىدىغان، خائىن ئەمەلدارلارنى بېقىپ، ئۇلارنىڭ كۆزىنى بوياش ۋە ئازدۇرۇش كېرەك. گۈزەل قىزلار ۋە شەھۋانىي مۇزىكىلار (淫声) بىلەن ئۇلارنىڭ ئەقلىنى ئېلىش، ئېسىل ئىت-ئاتلار (بۈگۈنكى زامان تىلىدا ھەشەمەتلىك ماشىنا، داچىلار) ۋە ئويۇنلار بىلەن ئۇلارنى چارچىتىش كېرەك. ئۇلارغا ۋەزىيەتنىڭ بىز تەرەپتە ئىكەنلىكىنى (⼤势) كۆرسىتىپ ئۈمىدلەندۈرۈش، ئاندىن پۇرسەت كەلگەندە دۇنيانىڭ كۈچى بىلەن بىرلىشىپ ئۇلارنى بىر تەرەپ قىلىش كېرەك.

ئۈچىنچى قىسىم: خىتاينىڭ بۇ «شەيتانىي تاكتىكىلار»نى بۈگۈنكى كۈندە قوللىنىشى ۋە تەھلىل

يۇقىرىدىكى 12 ماددىغا چوڭقۇر نەزەر سالسىڭىز، خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ (CCP) بۈگۈنكى كۈندە ئۇيغۇرلارغا، قوشنا دۆلەتلەرگە ۋە پۈتۈن دۇنياغا قىلىۋاتقان ئىشلىرىنىڭ ھېچقايسىسى يېڭىلىق ئەمەسلىكىنى، بەلكى 3000 يىللىق «قارا پىلان»نىڭ زامانىۋىي تېخنىكا بىلەن بىرلەشكەن شەكلى ئىكەنلىكىنى كۆرىسىز.

1. ئۇيغۇرلارنى يوقىتىشتا قوللىنىۋاتقان مىكىرلار:

خائىنلارنى يېتىشتۈرۈش ۋە مىللەتنى ئىچىدىن پارچىلاش (2، 5 ۋە 12-ماددا): خىتاي ئۇزۇن يىللاردىن بېرى ئۇيغۇر جەمئىيىتى ئىچىدىن «مۇناپىق زىيالىيلار»، «پارتىيىگە سادىق كادىرلار» ۋە دىنىي تونغا ئورىنىۋالغان خائىنلارنى يېتىشتۈرۈپ چىقتى. ئۇلارغا مەنسەپ، پۇل ۋە ئىمتىياز بېرىپ (3-ماددا بويىچە يوشۇرۇن پارا بېرىپ)، ئۆز مىللىتىنى نازارەت قىلىشقا ۋە سېتىشقا سالدى. خىتاينىڭ «قوشماق تۇغقان» سىياسىتى ۋە «ئەلرايىنى بىلىش» خىزمىتى دەل مۇشۇ تاكتىكىنىڭ بىر قىسمى. ئۇلار ھەقىقىي مىللەتپەرۋەر، ئىمانلىق زاتلارنى «ئىككى يۈزلىمىچى» دەپ تۈرمىلەرگە قامىدى، ئەمما خىتايغا سادىق كۈچۈكلەرنى (乱臣 - قالايمىقانچىلىق سالىدىغان ۋەزىرلەرنى) بېقىپ، مىللەتنىڭ ئىتتىپاقلىقىنى بۇزدى.
ئەخلاق، مەدەنىيەت ۋە ئېتىقادنى بۇزۇش (4 ۋە 12-ماددا): بۈگۈنكى كۈندە شەرقىي تۈركىستاندا «زامانىۋىلىشىش» ۋە «دىنىي ئەسەبىيلىكنى تۈگىتىش» نامى ئاستىدا ھاراق-شاراب مەدەنىيىتى، يېرىم-يالىڭاچ ئۇسسۇل-ناخشا ۋە شەھۋانىيلىق زورلاپ تەشۋىق قىلىنماقتا. مەقسەت – ياشلارنىڭ ئىرادىسىنى بوشىتىش، ئىسلامىي ھايادىن يىراقلاشتۇرۇش. خىتاينىڭ «ئۇيغۇر قىزلىرىنى خىتايلارغا مەجبۇرىي ياتلىق قىلىش» سىياسىتى دەل 4-ماددىدىكى «ئىرادىسىنى بوشىتىش» ۋە «قاننى بۇزۇش» پىلانىنىڭ ئەڭ ۋەھشىي شەكلىدۇر. بۇ ئارقىلىق كېيىنكى ئەۋلادنىڭ مىللىي ئېڭىنى يوقاتماقچى.
ئىقتىسادىي ۋەيرانچىلىق ۋە قۇل قىلىش (7-ماددا): «ئالتە تەدبىر»دە: «ئۇلارنى ئەھمىيەتسىز ئىشلار بىلەن ئالدىراش قىلىپ، ئىشلەپچىقىرىشنى تاشلاتقۇزۇش، خەزىنىسىنى قۇرۇتۇش» دېيىلگەن. بۈگۈن خىتاي ئۇيغۇر دېھقانلىرىنى، سودىگەرلىرىنى لاگېرلارغا قاماپ ياكى «ھاشار» شەكلىدىكى مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىپ، ئۇلارنىڭ ئىقتىسادىي ئاساسىنى ۋەيران قىلدى. يەرلىرىنى تارتىۋېلىپ، ئۇلارنى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ «تۆۋەن تۇرمۇش كاپالىتى»گە كۆز تىكىدىغان تىلەمچى ھالەتكە چۈشۈرۈپ قويدى.

2. خەلقئارا مۇناسىۋەت ۋە دىپلوماتىيەدىكى ھىلىلىرى (تاشقى ھۇجۇم):

«بىر بەلۋاغ بىر يول» ۋە قەرز تۇزىقى (8-ماددا - 赂以重宝، 因与之谋): 8-ماددىدا «دۈشمەنگە قىممەتلىك گۆھەرلەرنى بېرىپ، ئۇنىڭ بىلەن ھەمكارلىشىپ، ئاخىرىدا دۆلىتىنى تارتىۋېلىش» دېيىلگەن. بۈگۈنكى خىتاينىڭ «بىر بەلۋاغ بىر يول» (一带一路) ئىستراتېگىيىسى دەل مۇشۇنىڭ ئۆزى. خىتاي ئاسىيا، ئافرىقا ۋە لاتىن ئامېرىكىسىدىكى نامرات دۆلەتلەرگە زور مىقداردا قەرز بېرىپ، ئۇلارغا يوقىرى سۈرئەتلىك تاشيول، پورت قۇرۇپ بېرىدۇ. نەتىجىدە بۇ دۆلەتلەر قەرزنى قايتۇرالماي، پورتلىرىنى (مەسىلەن، سىرىلانكىنىڭ ھامبانتوتا پورتى) خىتايغا 99 يىللىق ئىجارىگە بېرىشكە مەجبۇر بولىدۇ. بۇ دۆلەتلەر سىرتتىن قارىماققا مۇستەقىل، ئەمما ئىقتىسادىي جەھەتتە خىتاينىڭ مۇستەملىكىسىگە ئايلىنىپ بولدى.
«تاۋ گۇاڭ ياڭ خۇي» (韬光养晦) ۋە 10-ماددىنىڭ تەتبىقى: خىتاينىڭ سابىق رەھبىرى دېڭ شياۋپىڭ ئوتتۇرىغا قويغان «تاۋ گۇاڭ ياڭ خۇي» (نۇرنى يوشۇرۇپ، قاراڭغۇلۇقتا كۈچ توپلاش) ئىستراتېگىيىسى، «ئالتە تەدبىر»نىڭ 10-ماددىسىدىكى «دۈشمەنگە ئۆزىمىزنى تۆۋەن تۇتۇپ، ئىشەنچىسىگە كىرىۋېلىپ، پۇرسەت كەلگەندە يوقىتىش» دېگەن تاكتىكىنىڭ دەل ئۆزىدۇر. خىتاي 30 يىل بويىچە ئامېرىكا ۋە غەربكە «بىز تېنچ تەرەققىي قىلىمىز، سىلەر بىلەن ھەمكارلىشىمىز» دەپ بېشىنى ئېگىپ تۇرۇپ، تېخنىكا ۋە مەبلەغ ئوغرىلىدى. ئەمدى كۈچىيىۋېلىپ، شى جىنپىڭ دەۋرىدە «فېن فا يوۋ ۋېي» (奋发有为 - نەتىجە يارىتىشقا تىرىشىش، يەنى باش كۆتۈرۈش) باسقۇچىغا ئۆتۈپ، دۇنياغا خوجايىن بولۇشقا ئۇرۇنۇۋاتىدۇ.

غەرب ئەمەلدارلىرىنى سېتىۋېلىش (Elite Capture): خىتاي 3-ماددىدىكى «يوشۇرۇن پارا بېرىش» (阴赂) ئارقىلىق، غەرب دۆلەتلىرىدىكى سىياسەتچىلەر، ئاخباراتچىلار ۋە ئۇنىۋېرسىتېت پىروفېسسورلىرىنى سېتىۋالدى. ئۇلار خىتاينىڭ جىنايەتلىرىنى يوشۇرۇپ، «خىتاي ناھايىتى ياخشى تەرەققىي قىلىۋاتىدۇ» دەپ يالغان تەشۋىقات قىلىدۇ.

تۆتىنچى قىسىم: خىتاينىڭ «ئىپلاس دۆلەتچىلىكى»گە قارشى ئىسلام ۋە ئۇيغۇر سىياسىي پەلسەپىسى

خىتاينىڭ يۇقىرىقى ئىستراتېگىيىسى پۈتۈنلەي «مەقسەت ئۈچۈن ۋاسىتە تاللىماسلىق»، مەككارلىق، مۇناپىقلىق ۋە رەزىللىككە قۇرۇلغان. ئەمما بىز – ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرى، تارىختىن بۇيان ئادالەت، سەمىمىيەت ۋە ھەقىقەتنى تۇغ قىلغان مىللەتمىز.

1. قۇرئان ۋە ھەدىس كۆرسەتمىلىرى – ئادالەت ۋە سەمىمىيەت: ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە ئادالەتنى ھەممىدىن ئۈستۈن قويىدۇ ۋە مەككارلىقنى لەنەتلەيدۇ.

ئايەت: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَيَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ وَالْبَغْيِ ۚ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (سۈرە نەھل، 90-ئايەت) تەرجىمىسى: «شۈبھىسىزكى، ئاللاھ ئادالەتنى، ياخشىلىق قىلىشنى ۋە تۇغقانلارغا (ياردەم) بېرىشنى بۇيرۇيدۇ، پاھىشە ئىشلاردىن، يامانلىقتىن ۋە زۇلۇم قىلىشتىن توسىدۇ. ئاللاھ سىلەرگە نەسىھەت قىلىدۇكى، (بۇنى) ئەسكە ئالسۇڭلار.»
ھەدىس (مەككارلىق ھەققىدە):

پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ﷺ مۇنداق دېگەن: الْمَكْرُ وَالْخَدِيعَةُ فِي النَّارِ (سۇنەن بەيھەقى) تەرجىمىسى: «ھىيلە-مىكىر ۋە ئالدامچىلىق (ئىگىسى) دوزاختىدۇر.»
ھەدىس (مۇئمىننىڭ خاراكتېرى ھەققىدە):

بۇ ھەدىس بىزنىڭ نېمىشقا خىتايغا كۆپ ئالدىنىپ قالىدىغانلىقىمىزنىڭ جاۋابىدۇر. پەيغەمبىرىمىز ﷺ دېگەن: الْمُؤْمِنُ غِرٌّ كَرِيمٌ ، وَالْفَاجِرُ خِبٌّ لَئِيمٌ (ئەبۇ داۋۇد ۋە تىرمىزى رىۋايىتى) تەرجىمىسى: «مۇئمىن – كۆڭلى تۈز، ساددا (باشقىلارغا ئاسان ئىشىنىدىغان) ۋە كەرەملىك (مەرد) بولىدۇ؛ پاسىق (مۇناپىق) بولسا – ھىلىگەر، مەككار ۋە پەسكەش بولىدۇ.» خىتاينىڭ دۆلەتچىلىكى ئاشۇ «پاسىق، ھىلىگەر»لىككە قۇرۇلغان بولسا، بىزنىڭ مىللىي خاراكتېرىمىز «مۇئمىن، كۆڭلى تۈز»لۈككە قۇرۇلغان. بۇ بىزنىڭ ئاجىزلىقىمىز ئەمەس، بەلكى مەنىۋى ئۈستۈنلۈكىمىزدۇر. ئەمما دۈشمەننىڭ مەككارلىقىنى بىلمەسلىك – ئەخمەقلىقتۇر.

2. يۈسۈپ خاس ھاجىپ ۋە «قۇتادغۇ بىلىگ»دىكى ئادالەت:

بوۋىمىز يۈسۈپ خاس ھاجىپ «قۇتادغۇ بىلىگ» (Qutadgu Bilig) دە دۆلەتنى باشقۇرۇشنىڭ ئاساسى – «كۈن تۇغدى» (ئادالەت) دەپ كۆرسەتكەن. ئۇ خىتاينىڭ «قانۇنشۇناسلىق» ئىدىيىسىگە قارشى، دۆلەتنىڭ مەجبۇرلاش بىلەن ئەمەس، ئەخلاق بىلەن باشقۇرۇلۇشى كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان.

ئۇ مۇنداق دەيدۇ: «بەگلىك (ھوقۇق) تۈۋى ئادالەتتۇر، ئادالەت بولمىسا بەگلىك بۇزۇلىدۇ.» «ئەلگە زۇلۇم قىلسا بەگلىك كېتىدۇ، ئادالەت قىلسا دۆلەت مەڭگۈ تۇرىدۇ.» خىتاينىڭ «ئالتە تەدبىر»ىدە خەلقنى ئەخمەق قىلىش، ئەمەلدارنى چىرىتىش ئۆگىتىلسە، يۈسۈپ خاس ھاجىپ خەلقنى بىلىملىك قىلىش، ئەمەلدارنى ئىمانلىق، ھەيۋەتلىك ۋە ئادىل قىلىشنى ئۆگەتكەن.

بەشىنچى قىسىم: خۇلاسە ۋە تەۋسىيە – كەلگۈسىمىزنى قانداق قۇرىمىز؟

بۈگۈن خىتاي «ۋېن فا» (文伐) دىكى شەيتانىي ئۇسۇللار بىلەن بىزنى يوقاتماقچى. ئۇلار بىزنىڭ ئىچىمىزگە بۆلگۈنچىلىك سالدى، ياشلىرىمىزنى دىنسىزلاشتۇرۇشقا ئۇرۇندى، دۇنيانى پۇل بىلەن سېتىۋېلىپ ئاۋازىمىزنى بوغدى.

بىز نېمە قىلىشىمىز كېرەك؟

سابىت داموللامنىڭ جۇمھۇرىيەتچىلىك روھىنى تىرىلدۈرۈش: 1933-يىلى سابىت داموللام قۇرغان شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيىتى دەل زامانىۋىي دۆلەتچىلىك ۋە ئىسلامىي قىممەت قاراشلار بىرلەشكەن، ئادالەتنى ئاساس قىلغان بىر دۆلەت مودېلى ئىدى. بىز خىتاينىڭ «خائىن يېتىشتۈرۈش» تاكتىكىسىغا قارشى، مىللەت ئىچىدە «بىرلىك، ئىمان ۋە ساداقەت» نى كۈچەيتىشىمىز كېرەك. سابىت داموللامنىڭ ئاساسىي قانۇن (كوستىتۇتسىيە) روھىنى قايتا تىكلەپ، دۇنياغا شۇنى بىلدۈرۈشىمىز كېرەككى: «بىز خىتايغا ئوخشاش دۇنياغا بالايىئاپەت، مەككار بىر كۈچ ئەمەس، بەلكى ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە دۇنيا تىنچلىقى ئۈچۈن ھەسسە قوشىدىغان، ئادالەتلىك، زامانىۋىي بىر دۆلەت قۇرىمىز.»
خىتاينىڭ «ھىلىگەر، پەسكەش» يۈزىنى ئېچىپ تاشلاش: يۇقىرىدىكى «ئالتە تەدبىر» كىتابىنى ۋە خىتاينىڭ بۈگۈنكى قىلمىشلىرىنى دەلىل قىلىپ تۇرۇپ، دۇنيا رەھبەرلىرىگە ۋە خەلقىگە شۇنى ئاڭلىتىشىمىز كېرەك: خىتاي سىلەرگە «دوسىت» بولۇپ كۆرۈنگىنى بىلەن، ئۇلارنىڭ ئىستراتېگىيىسى (6-ماددا بويىچە) سىلەرنى «ئىچىدىن چىرىتىش» ۋە (7-ماددا بويىچە) «قەرزگە بوغۇش». خىتاي بىلەن بولغان ھەر قانداق مۇناسىۋەت زەھەرلىك ھەسەلدۇر. خىتاي پەقەت ئۇيغۇرنىڭلا دۈشمىنى ئەمەس، پۈتكۈل ئىنسانىيەتنىڭ، ئەخلاقنىڭ ۋە دېموكراتىيەنىڭ دۈشمىنىدۇر.
مۇئمىنلىك پاراسىتى بىلەن قوراللىنىش: ھەدىستە دېيىلگەندەك «مۇئمىن كۆڭلى تۈز» بولسىمۇ، ئەمما «بىر تۆشۈكتىن ئىككى قېتىم يىقىلمايدۇ». بىز خىتاينىڭ مەككارلىقىنى تونۇپ يەتتۇق. ئەمدىكى كۈرىشىمىز – ئىلىم-پەن، سىياسىي ئاڭ ۋە ئىمانىي پاراسەت بىلەن خىتاينىڭ بۇ تۇزاقلىرىنى بۇزۇپ تاشلاش، خىتاينىڭ يالغانچىلىق سىستېمىسىنى دۇنياغا پاش قىلىش ۋە ۋەتەن ئۈچۈن ئەمەلىي كۈچ توپلاشتۇر.

خۇلاسە سۆزى:

ئەي ئەزىز ئۇيغۇر قېرىندىشىم! دۈشمەننىڭ نەقەدەر رەزىل، پىلانلىق ۋە 3000 يىللىق شەيتانىي ئەقىلگە ئىگە ئىكەنلىكىنى بىلىش – غەلىبىنىڭ يېرىمىدۇر. خىتاينىڭ «ئالتە تەدبىر»ىدىكى زەھەرلىك ئوقلار بۈگۈن بىزنىڭ كۆكسىمىزگە تەگمەكتە. ئەمما ئۇنتۇماڭكى، زۇلۇم ۋە مەككارلىق بىلەن قۇرۇلغان ساراي، ئاللاھنىڭ ئادالىتى ۋە مەزلۇملارنىڭ ئاھى ئالدىدا چوقۇم يىقىلىدۇ. بىزنىڭ ۋەزىپىمىز – بۇ رەزىللىكنى تونۇش، دۇنياغا تونۇتۇش ۋە ئەزىز ۋەتىنىمىزدە ئادالەت نۇرى چاقنايدىغان شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنى قايتا تىكلەش ئۈچۈن بىر نىيەتتە، قەتئىي ئىرادە بىلەن كۈرەش قىلىشتۇر.

پايدىلانغان مۇھىم مەنبەلەر:

《六韬》 (Liù Tāo - ئالتە تەدبىر): جياڭ زىيا (Jiang Ziya) غا نىسبەت بېرىلگەن، ئۇرۇشقاق بەگلىكلەر دەۋرىدە (مىلادىدىن بۇرۇنقى 475-221) شەكىللەنگەن خىتاينىڭ كلاسسىك ھەربىي ئىستراتېگىيە ۋە دۆلەتچىلىك كىتابى.
قۇرئان كەرىم: نەھل سۈرىسى 90-ئايەت.
ھەدىس شەرىف: سۇنەن بەيھەقى («ھىيلە-مىكىر دوزاختىدۇر»)؛ سۇنەن ئەبۇ داۋۇد ۋە تىرمىزى («مۇئمىن ساددا ۋە كەرەملىكتۇر»).
«قۇتادغۇ بىلىگ» (بەختكە ئېرىشتۈرگۈچى بىلىم): يۈسۈپ خاس ھاجىپ، قاراخانىيلار دەۋرىدىكى (11-ئەسىر) سىياسىي پەلسەپە ۋە باشقۇرۇش سەنئىتى ئەسىرى.
خىتاي سىياسىي تارىخى: دېڭ شياۋپىڭنىڭ «تاۋ گۇاڭ ياڭ خۇي» (韬光养晦) ئىستراتېگىيىسى ۋە «بىرلىك سەپ» (统一战线) تارىخى.
شەرقىي تۈركىستان تارىخى: 1933-يىلىدىكى ئىسلام جۇمھۇرىيىتى، سابىت داموللامنىڭ پائالىيەتلىرى ۋە ئاساسىي قانۇن لايىھىسى.